Trong buổi tiếp chúng tôi (có tất cả các thành viên ban giám đốc và đảng ủy), đồng chí bí thư báo cáo một số nét cơ bản về công tác xây dựng Đảng của doanh nghiệp. Anh nói khiêm tốn, cầm chừng và luôn luôn khẳng định: “có được những kết quả như vậy là nhờ sự quan tâm của ban giám đốc nói chung và đồng chí giám đốc nói riêng đối với hoạt động của đảng ủy”. Anh nói rất ngắn và dường như cũng không có gì để nói dài hơn. Sau đó, anh quay sang giám đốc rồi khép nép: “Thưa anh, được anh cho phép, em đã báo cáo với đoàn một số nét cơ bản về công tác xây dựng Đảng, có gì cần bổ sung, xin anh nói thêm”. Đến lượt mình, đồng chí giám đốc cũng rất khiêm tốn. Ông giới thiệu những thành tích nổi bật trong sản xuất, kinh doanh và nâng cao đời sống của cán bộ, công nhân viên trong mấy năm gần đây và không quên nói tới vai trò đặc biệt quan trọng của đảng ủy. Ông nói thêm: “Còn việc đồng chí hỏi trưởng phòng làm bí thư đảng ủy có trở ngại và hạn chế gì không thì tôi xin trả lời ngay rằng: không. Điều đó là sự thật, bởi vì mọi công việc của doanh nghiệp và của đảng bộ đều trôi chảy, mối quan hệ giữa ban giám đốc và đảng ủy đều rất tốt đẹp. Thú thật tôi rất thích mô hình bí thư cấp ủy mà chúng tôi đang áp dụng”. 

Sau buổi làm việc, trong bữa tiệc rất thịnh soạn do ban giám đốc và đảng ủy chiêu đãi, tôi giả vở mượn hơi men, ghé vào tai đồng chí giám đốc và hỏi nhỏ: “Này, ông khoái cái mô hình bí thư cấp ủy ở đây chỉ vì ông dễ điều khiển phải không?”. Xin mở ngoặc để nói thêm là, bắt đầu từ đây, tôi và đồng chí giám đốc xưng hô với nhau một cách thân mật là ông - tôi; chứ không gọi nhau là đồng chí nữa. Có lẽ vì đã ngấm hơi men nên giám đốc trả lời rất thật thà. Tất nhiên, ông cũng chỉ ghé vào tai tôi nói nhỏ: “Ông nói rất đúng. Bí thư đảng ủy chỉ là trưởng phòng thì mình nói gì nó chẳng phải nghe; nếu bí thư là phó giám đốc có khi nó còn dám cãi lại mình. Ở đây, bí thư chỉ là chậu hoa, cây cảnh mà thôi. Mọi vấn đề của doanh nghiệp và của đảng bộ đều do tôi quyết hết. Tôi chẳng dại gì ham hố như mấy ông giám đốc khác là kiêm luôn chức bí thư đảng ủy. Cho trưởng phòng làm bí thư, mình vừa được tiếng là dân chủ, tôn trọng đảng ủy, không độc đoán, chuyên quyền, vừa dễ sai bảo và lại vừa được kính trọng. Ông thấy quyết định của tôi có sáng suốt không?”. Đúng là “rượu vào, lời ra” và những lời nói khi ngấm chút hơi men thường rất thật.

Tìm một mô hình bí thư cấp ủy thích hợp nhất trong các doanh nghiệp nhà nước là vấn đề lâu nay chúng ta rất quan tâm. Nhưng mô hình nào thì cũng phải phụ thuộc vào những con người cụ thể, trước hết là những cán bộ chủ chốt như giám đốc và bí thư. Nếu những người đó có tính đảng cao, có năng lực và phương pháp công tác tốt, biết tôn trọng nhau, biết đặt lợi ích của Đảng, Nhà nước, tập thể và của hàng nghìn, hàng vạn công nhân, lao động trong doanh nghiệp mà mình phụ trách lên trên những tính toán cá nhân thì không có gì là khó khăn, trở ngại. Còn nếu không như thế, dù có áp dụng bất cứ mô hình nào thì phía sau nó cũng nảy sinh những điều bất ổn./.