Nền kinh tế thị trường và những tác động tiêu cực của xã hội ảnh hưởng không nhỏ đến người thầy thuốc. Hiện tượng “phong bì” phổ biến tại các bệnh viện. Những tác động tiêu cực dù ít, dù nhiều cũng đã làm xói mòn đạo đức, sự vươn lên làm chủ tay nghề và việc chữa trị, chăm sóc người bệnh của người Thầy Thuốc. Người dân kêu ca nhiều về thái độ ứng xử của nhân viên y tế tại các bệnh viện hiện nay, về tình trạng thiếu trách nhiệm, thờ ơ với người bệnh của một bộ phận nhân viên y tế. Điều này làm đau lòng và tổn hại đến danh dự của bất cứ ai đã gắn bó cả cuộc đời với nghề nghiệp cao quý này, bởi với họ, không có đức thì không thể làm nghề y.

Trong bối cảnh ngành y tế đang đẩy mạnh xã hội hoá hiện nay, nhiều thách thức mới cũng đang đặt ra với những người làm công tác y tế. Hiện tượng chảy máu chất xám xảy ra ngay chính trong ngành y. Nhiều bác sỹ được cử đi đào tạo, nâng cao trình độ, lẽ ra về với các bệnh viện tỉnh, huyện, nơi đã cử mình đi học, thì lại tìm mọi cách chạy về các khu vực có bệnh viện lớn và thu nhập tốt hơn. Ở các trường đại học Y, các chuyên khoa lao, tâm thần, hay cả chuyên khoa nhi là lĩnh vực mà trước đây sinh viên rất thích học, thì nay cũng trong tình trạng thiếu sinh viên trầm trọng, vì thu nhập ở những chuyên ngành này thấp hơn so với các chuyên ngành khác. Không ít sinh viên y khoa đã chấp nhận bỏ nghề, để làm việc bán thuốc cho các công ty dược nước ngoài vì thu nhập cao hơn. Tình trạng thiếu nhân lực ở tuyến dưới đã đẩy y tế tuyến trên vào tình trạng quá tải trầm trọng. Điều đó không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ người bệnh, không chỉ gây bức xúc cho bệnh nhân, mà còn gây bức xúc cho chính những người thầy thuốc. .

Đáng mừng và đáng tự hào là dù đời sống còn gặp khó khăn, trong đội ngũ những người làm công tác y tế vẫn có một số rất lớn những cán bộ y tế cần mẫn hàng ngày, hàng giờ chăm sóc phục vụ người bệnh, cho dù phải đối mặt với nguy hiểm bởi nguy cơ lây nhiễm rất cao. Trong những vụ dịch nguy hiểm như viêm đường hô hấp cấp SARS, dịch cúm A H5N1, có những y- bác sỹ thức trắng nhiều đêm bên giường bệnh, có những thầy thuốc quên ăn, quên ngủ với hy vọng sớm tìm ra căn nguyên của những căn bệnh quái ác, giành lại sự sống từ tay tử thần, lại có những y- bác sỹ hiến máu cứu bệnh nhân. Mới đây thôi, trong vụ dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm hồi cuối năm ngoái, các bác sỹ tại Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới, phải đếm từng cái “bỉm” của bệnh nhân để xác định số lượng bệnh nhân tiêu chảy giảm hay tăng, để có sự điều chỉnh phương án điều trị. Nhiều bác sỹ ở lại trực dịch tại bệnh viện hơn 20 ngày không về qua gia đình. Căng thẳng, vất vả, nhưng tất cả đều tự nguyện. Bởi họ hiểu rằng, sinh mạng của nhiều người đang đặt trong tay họ.

Đối với đa số những người làm ngành y, thì việc nâng cao y đức trước tiên là việc nâng cao tay nghề, nâng cao trình độ nghiên cứu, chẩn đoán, làm chủ trang thiết bị hiện đại để có thể nhanh chóng tìm ra nguyên nhân gây bệnh, biện pháp điều trị và cách điều trị. Cùng với đó là việc nâng cao tinh thần trách nhiệm để tận tuỵ với người bệnh. Như vậy, điều cốt lõi nhất của y đức vẫn là sự xuất phát từ lương tâm và trách nhiệm của những người Thầy Thuốc. Những người thầy thuốc có y đức thì dù trong môi trường nào họ cũng sẽ hành động vì tình người. Cho nên, việc thường xuyên giữ gìn, bảo vệ, trau dồi y đức là điều cần thiết. Bên cạnh đó, với một cơ chế làm việc khoa học, minh bạch về quyền lợi, nghĩa vụ, chắc chắn sẽ ngăn chặn được sự suy thoái y đức của một bộ phận y- bác sĩ. Với những sinh viên y khoa, hành trang đầu tiên khi bước vào nghề là lời tuyên thệ trước Tượng Hypocrate - Y Tổ của Thế giới và Hải Thượng Lãn Ông - Y Tổ của Việt Nam, “Coi nghề Thầy Thuốc mà họ đã chọn như một con đường cứu người và giúp đời”. Người Thầy Thuốc mới ra trường chỉ là mới bắt đầu cho y nghiệp và y đạo của mình, vì vậy cần phải rèn luyện, phấn đấu, tu dưỡng nhiều hơn nữa để trở thành một người Thầy Thuốc chân chính, vừa có tài vừa có đức, xứng đáng với lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh “Lương y như Từ mẫu”.
Đảng và nhà nước ta đã và đang có những điều chỉnh về chế độ, chính sách đối với ngành ytế, để đời sống của người Thầy Thuốc được cải thiện tốt hơn. Mong rằng tiếng thơm về y đức của ngành Y tiếp tục được gìn giữ và phát triển./.