Toàn bộ điều đó cấp bách đòi hỏi công tác tư tưởng, lý luận phải tự vượt lên mình và những người làm công tác tư tưởng, lý luận nghiêm khắc tự chỉnh đốn mình một cách toàn diện, xứng đáng ngang tầm nhiệm vụ.

THÁCH THỨC ĐỐI VỚI CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG, LÝ LUẬN

Nhìn lại những bước ngoặt thăng trầm của chủ nghĩa xã hội thế giới 30 năm qua, kể từ năm 1991, và đặc biệt ở những khúc quanh của lịch sử đổi mới xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, có thể nói, sự hoang mang, cơ hội về tư tưởng của một bộ phận cán bộ, đảng viên; sự cùn mòn, lạc hậu và cũ kỹ về lý luận của một số bộ phận có nhiệm vụ đã chuốc lấy sự thất bại được báo trước đối với việc bảo vệ và phát triển tư tưởng xã hội chủ nghĩa và phát triển chủ nghĩa xã hội hiện thực ở không ít lĩnh vực. Không thể phủ nhận rằng, sự thờ ơ, lảng tránh, có phần sợ hãi ở không ít bộ phận, thậm chí hành động tự hạ vũ khí tư tưởng, lý luận, "đổi gió trở cờ" phản bội lý tưởng xã hội chủ nghĩa dưới mọi hình thức và mức độ của một số người từng xuất thân và trưởng thành từ nội bộ đã khiến chúng ta gặp không ít khó khăn trong việc bảo vệ và phát triển chủ nghĩa xã hội hiện thực. Và, những điều tệ hại đó đã và đang xâm hại một cách nguy hiểm vị thế, hạ thấp vai trò, thủ tiêu chức năng, vô hiệu hóa chính công tác tư tưởng, lý luận ở một nơi và một số phương diện; và cuối cùng có nguy cơ tầm thường hóa tư tưởng, thậm chí hạ nhục hóa lý luận xã hội chủ nghĩa.

Đó đang là thách thức đối với công tác tư tưởng, lý luận.

NHẬN DIỆN KẺ THÙ TƯ TƯỞNG

Gần 35 năm qua, các lực lượng chống đối, kẻ thù tư tưởng đã không từ một thủ đoạn nào, bỏ sót một phương diện nào, khi công khai, lúc ngấm ngầm bôi nhọ, xuyên tạc các phương diện, các cá nhân và tổ chức tiến hành sự nghiệp đổi mới. Hơn 20 năm nay, cùng với hàng núi sách báo chống cộng, tận dụng ưu thế của công nghệ thông tin, với sự tiếp sức của các lực lượng phản động và truyền thông ngoài biên giới, sự chống phá đó càng rộng khắp, quyết liệt và vô cùng thâm hiểm.

Việt Nam là nước có số người dùng Internet và mạng xã hội thuộc tốp đầu trên thế giới, với hơn 64 triệu người dùng Internet (chiếm 67% dân số); hơn 55 triệu người dùng (chiếm 57% dân số) và 436 mạng xã hội đang hoạt động, đứng thứ 7 trong 10 nước có số người sử dụng mạng xã hội nhiều nhất thế giới . Cùng với những giá trị tích cực, mạng xã hội cũng bộc lộ những mặt trái và hệ lụy của nó đối với sự phát triển của đất nước. Những kẻ chống phá chủ nghĩa xã hội sử dụng các website, Blog, dịch vụ thư điện tử (e-mail) và các trang mạng xã hội (Facebook), Zalo (các dịch vụ chat, nhắn tin, hội thoại), truyền thoại (VoIP), diễn đàn (forum), Twitter, Youtube, My Space... để đăng tải, phát tán thông tin xấu độc, phản động. Sự chống phá của chúng, theo đó, càng rộng rãi và có sức công phá không thể lảng tránh hoặc xem thường.

Trong thế giới phẳng (và cả chưa phẳng) hiện nay, quy mô và tính chất của những hành động chống phá cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa dù được che phủ một cách tinh vi dưới mọi tên gọi mỹ miều, thậm chí bị đánh tráo một cách ngụy trá và biến ảo, với tốc độ ngày càng khốc liệt. Do đó, cuộc đấu tranh này dù âm thầm hay sôi động vẫn chứa đầy sự khó khăn và nguy hiểm, mang ý nghĩa mất còn. Chúng ta không bao giờ tự cho mình lơ là cảnh giới và dung thứ bất cứ kẻ thù nào dù ngụy trá dưới mọi bộ mặt “chưa có tiền lệ”! Sự chuyển hóa giữa đối tác, đối trọng, đối thủ, đối đầu ngày càng phức tạp khôn lường và rất khó nhận diện.

Về hình thức và thủ đoạn, có thể hình dung:

Thứ nhất, chúng triệt để lợi dụng một số cá nhân cơ hội chính trị, thoái hóa, biến chất về phẩm chất, đạo đức, lối sống để thành lập các hội, nhóm “xã hội dân sự”; thông qua  cái gọi là “diễn đàn dân chủ”, sử dụng các website và các trang mạng xã hội dưới danh nghĩa phản biện, để bôi nhọ Đảng Cộng sản Việt Nam, phát tán thông tin xấu độc xâm hại Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, để dọn đường lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa. 

Thứ hai, bằng con đường tổ chức, thông qua liên kết, hợp tác, dưới hình thức tài trợ của các tổ chức phi chính phủ (NGOs) hoặc các tổ chức dưới danh nghĩa từ thiện, nhân đạo, chúng len lỏi, luồn sâu và thông qua các tổ chức này tạo lập chỗ đứng, với sự dọn đường, cổ xúy biểu tình và thúc đẩy bạo loạn của mạng xã hội.

Thứ ba, không ít đối tượng có quan hệ khá mật thiết với tổ chức phản động nước ngoài; và, khi những đối tượng xuất hiện trên các trang mạng cá nhân thì lập tức được các trang tin hải ngoại dẫn lại và được các tổ chức phản động cổ xúy.

Thứ tư, với sự phụ họa của các hãng truyền thông như VOA, RFA, RFI, đặc biệt RFA - tổ chức không giấu giếm tôn chỉ mục đích của mình đó là tấn công các nước đi theo mô hình xã hội chủ nghĩa - các thông tin xuyên tạc, bịa đặt này tiếp tục được thổi phồng, phát tán rộng rãi, tinh vi hơn, gây không ít ảnh hưởng tiêu cực cho xã hội. 

Và, mặc dù vậy, chúng ta chủ động tiên lượng, từng bước khắc chế một cách hiệu quả những sự chống phá đó, dù trên không gian mạng mạng và bất cứ hình thức và phương tiện nào khác.

Về nội dung, từ toàn bộ sự phức tạp, nhiều hình vẻ trên, có thể hình dung trong cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận vừa qua và hiện nay, chúng tập trung công kích, chống phá chủ nghĩa xã hội thế giới và Việt Nam, ở 20 loại vấn đề chính yếu:

1) Công phá trực diện chủ nghĩa Mác, chủ nghĩa Lê-nin; 2) Tách rời và đối lập chủ nghĩa Mác với chủ nghĩa Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh; 3) Thổi phồng bản ngã dân tộc, cổ vũ chủ nghĩa dân tộc cực đoan, tán dương chủ nghĩa cá nhân vị kỷ, cô độc và hẹp hòi; khuếch trương chủ nghĩa tự do, vô chính phủ; núp bóng chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa dân túy; 4) Công kích nhập khẩu tư tưởng ngoại lai, bài trừ chủ nghĩa  Mác - Lê-nin, bôi nhọ Hồ Chí Minh và tư tưởng Hồ Chí Minh dưới mọi hình thức và mức độ; 5) Lật ngược và đánh tráo lịch sử, tạo nên những khoảng trống tư tưởng và đảo lộn gây nên tình trạng hỗn mang về tư tưởng chính trị và vô định về lịch sử; 6) Chỗ đứng nào cho chủ nghĩa xã hội và cái gọi là con đường xã hội chủ nghĩa Việt Nam; 7) Chủ nghĩa nào cũng được miễn rằng dân giàu, nước mạnh, văn minh; 8) Mọi con đường đều đưa dân tộc đi tới độc lập và phồn vinh; 9) Bôi nhọ và phủ nhận nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; 10) Kỳ thị, và phủ định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước; 11) Thổi phồng kinh tế tư nhân, đòi kinh tế tư nhân thay thế vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế quốc dân; 12) Báng bổ và phủ nhận sở hữu toàn dân và sở hữu nhà nước, đòi tư hữu hóa về các tư liệu sản xuất chủ yếu của nền kinh tế xã hội; 13) Bôi nhọ, phủ nhận vai trò và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; 14) Thổi phồng và cổ xúy tầng lớp trí thức thay thế vai trò và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; 15) Cổ xúy chủ nghĩa dân tộc và kêu gào trở lại xây dựng nhà nước dân chủ nhân dân; 16) Thổi phồng tam quyền phần phân lập - con đường dân chủ tối cao và pháp trị phồn vinh?; 17) Xã hội Dân sự sẽ sánh vai cùng nhà nước quản trị xã hội; 18) Độc đảng toàn trị sẽ dẫn tới vô dân chủ và phi pháp quyền; 19)  Đa đảng  - con đường tất yếu dẫn tới dân chủ; và 20) Đu dây hay nhất biên đảo - con đường nào dẫn tới độc lập, dân chủ và giàu mạnh?.

BẢO VỆ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM BÌNH TĨNH, KHOA HỌC, CẦU THỊ, THUYẾT PHỤC

Hơn hết bao giờ, công tác tư tưởng, lý luận tiếp tục đứng trên nền tảng học thuyết Mác - Lê-nin để soi rọi, kiến giải những vấn đề nóng bỏng của thời đại ngày nay, trực tiếp những vấn đề của chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội, để xem xét, luận chiến tối thiểu những vấn đề đó một cách chủ động và hiệu quả. Điều đó giải thích vì sao kẻ thù điên cuồng không ngớt đả phá chủ nghĩa Mác hàng trăm năm qua, nhưng vì sao giữa lúc cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế toàn cầu diễn ra vào năm 2008 - 2009, thì một số nhà tư bản ở Ý, Anh, Đức... lại đổ xô đi mua bộ “Tư bản” của C. Mác để nghiên cứu với hy vọng tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa tư bản.

Và, vì sao kẻ thù đang ra sức bôi nhọ, công kích và phủ nhận chủ nghĩa xã hội, thì không phải ai khác, chính là một người Anh, Giáo sư Francis Wheen - một trong những nhà khoa học chuyên nghiên cứu về Mác, lại viết: Các Mác chưa bị chôn cất dưới đống đổ nát của bức tường Béc-lin. Thực tế, có lẽ chính lúc này, C. Mác càng cho thấy tầm giá trị lớn của ông. C. Mác đã tỏ ra là nhà tư tưởng có ảnh hưởng lớn nhất của thế kỷ XXI. Và, tại Gwangju Nam (Hàn Quốc) Ủy ban Tư vấn quốc tế (IAC) và trang mạng UNESCO “Memory of the World”,  từ ngày 18 đến 21/6/2013, đã xếp Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản và tập đầu tiên trong Bộ Tư bản của C. Mác (xuất bản năm 1867) vào danh sách Trí nhớ của nhân loại (Memory of the World) của UNESCO vì cả hai văn bản này đều có ảnh hưởng to lớn đến tất cả “phong trào xã hội”... 

Gần 35 năm đổi mới, dưới ngọn cờ xã hội chủ nghĩa, Việt Nam giành được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, dân tộc ta tiến những bước dài quan trọng trong lịch sử nước nhà; vị thế quốc gia - dân tộc khẳng định vững vàng trên trường quốc tế. Đó chính là hiện thân của quyền dân tộc tự quyết mà Việt Nam lựa chọn và phát triển, con đường của sự phát triển đa dạng trong thống nhất của khu vực và của thế giới chỉnh thể mà được các quốc gia, dân tộc tôn trọng và ghi nhận.

Đánh giá về công cuộc đổi mới toàn diện của Việt Nam, bạn bè quốc tế ghi nhận: “Các đồng chí cộng sản Việt Nam kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin và chủ trương xây dựng chủ nghĩa xã hội, đã đạt được những thành tích to lớn về mọi mặt”, “Chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Việt Nam đã khiến quốc gia này thành nước có sức ảnh hưởng lớn nhất tại bán đảo Đông Dương”. Nhớ lại 20 năm trước, dưới nhan đề bài viết:“Thắng lợi của Việt Nam là thắng lợi của cả loài người”, dư luận quốc tế xác tín: “Việt Nam đang thực hiện một quá trình đổi mới đầy sáng tạo nhằm đưa chủ nghĩa xã hội thích ứng với hoàn cảnh mới, với điều kiện lịch sử và bối cảnh quốc tế mới. Những thành tựu to lớn của Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới nhưng vẫn giữ được những nguyên tắc của chủ nghĩa xã hội”. Và, “Tầm nhìn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội đang trở nên sinh động ở Việt Nam hôm nay”.

Hiện nay, hơn 800 cơ quan báo chí và truyền thông, theo chức năng, nhiệm vụ của mình cùng hệ thống nhà trường, học viện và toàn bộ hệ thống tư tưởng và lý luận của chúng ta từ Trung ương tới các địa phương chủ động phối hợp, đón bắt và tấn công, phản công một cách chủ động phù hợp, từng bước hiệu quả. Đó là trọng trách to lớn và khó khăn nhất.  Bảo vệ vô điều kiện chủ nghĩa xã hội và con đường xã hội chủ nghĩa Việt Nam một cách bình tĩnh, khoa học, cầu thị và thuyết phục chính là bảo vệ tiền đồ của nhân loại tiến bộ và dân tộc chúng ta.

Đó chính là trọng trách lịch sử, là con đường trưởng thành và phát triển của công tác tư tưởng, lý luận xã hội chủ nghĩa hiện nay. Vì, đối mặt trong cuộc đấu tranh này, không phải ai khác, chính Tổng thống Mỹ R. M. Nich-xơn từng cảnh báo cho cả nước Mỹ và cả thế giới tư bản chủ nghĩa trong cuốn sách "1999 - chiến thắng không cần chiến tranh" của ông, rằng: Mặt trận tư tưởng là mặt trận quyết định nhất, toàn bộ vũ khí của chúng ta, các hoạt động mậu dịch, viện trợ, quan hệ kinh tế sẽ không đi đến đâu, nếu chúng ta thất bại trên mặt trận tư tưởng.

Nhớ lại, từ năm 1986 đến 1988, với sự tác động của những kẻ cơ hội chính trị như Yakovlev, một loạt cán bộ chủ chốt của các tờ báo ảnh hưởng lớn tại Liên Xô được thay bởi những người ủng hộ chủ trương “cải tổ” của Gorbachev, từ đó các tờ báo này đã “quạt gió châm lửa” khuynh đảo dư luận. Một số tờ báo và tạp chí đặc biệt cấp tiến như Họa báo, Tia lửa và Tin tức Moscow, dần dần đi theo xu hướng bôi nhọ chế độ xã hội chủ nghĩa. Tư tưởng của nhân dân bị đảo lộn... Và, năm 1994, nhà văn Boldarev, khi nhìn lại tình cảnh của thời kỳ này, ông nói: Trong sáu năm, báo chí đã thực hiện được mục tiêu mà quân đội châu Âu có trang bị tinh nhuệ nhất cũng không thể thực hiện được khi xâm lược nước ta bằng lửa và kiếm vào những năm 1940. Quân đội đó có thiết bị kỹ thuật hàng đầu nhưng thiếu một thứ. Đó là hàng triệu ấn phẩm mang vi trùng./.

TS. Nhị Lê (Nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản)