Phóng viên (PV): Thưa đồng chí, Ðại hội XII của Ðảng là sự kiện có ý nghĩa trọng đại đối với đất nước ta; đại hội đảng bộ các cấp là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, góp phần thành công Ðại hội XII của Ðảng. Xin đồng chí cho biết quan điểm chỉ đạo, một số nội dung cơ bản, quan trọng trong Chỉ thị của Bộ Chính trị về đại hội?
 

Ðồng chí Tô Huy Rứa: Ðại hội XII của Ðảng sẽ tiến hành vào quý I- 2016; đại hội đảng bộ cấp cơ sở bắt đầu từ tháng 4 năm sau. Ðây là sự kiện trọng đại trong đời sống chính trị của đất nước. Tư tưởng chỉ đạo, yêu cầu chung nêu trong Chỉ thị của Bộ Chính trị là, công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội XII của Ðảng phải được đổi mới theo hướng thiết thực, hiệu quả; đặc biệt là phát huy dân chủ đi đôi với giữ vững nguyên tắc, kỷ cương của Ðảng; phát huy trí tuệ, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, các tổ chức trong hệ thống chính trị, của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Việc phát huy dân chủ đi đôi với giữ vững kỷ cương phải thể hiện đầy đủ trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội, từ xây dựng các văn kiện trình đại hội đến công tác nhân sự. Trên cơ sở đó, báo cáo chính trị của ban chấp hành đảng bộ phải đánh giá đúng tình hình, kết quả thực hiện nghị quyết đại hội đảng bộ năm năm qua và Nghị quyết T.Ư 4, khóa XI về xây dựng Ðảng; nêu rõ ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm; trách nhiệm của cấp ủy, nhất là người đứng đầu. Ðồng thời, các đảng bộ cần thảo luận, dự báo sát tình hình, đề ra mục tiêu nhiệm vụ năm năm tới, vừa bảo đảm tiến trình để đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, vừa có tính khả thi cao. Các cấp ủy cần thực hiện tốt cả bốn nội dung đại hội nêu trong Chỉ thị, không làm lướt, không xem nhẹ nội dung nào. Ðặc biệt là công tác nhân sự cấp ủy phải bảo đảm nguyên tắc của Ðảng, đúng quy trình, quy định, khoa học, dân chủ, công tâm, khách quan, để lựa chọn những cán bộ ưu tú nhất, có đầy đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, uy tín và năng lực công tác tham gia cấp ủy khóa mới.
 

Trong quá trình chuẩn bị và tiến hành đại hội, các cấp ủy cần tập trung lãnh đạo thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị, gắn với đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phấn đấu hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đại hội nhiệm kỳ này đề ra, tạo không khí thi đua sôi nổi, chào mừng đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội XII của Ðảng.
 

PV: Thưa đồng chí, mỗi đại hội, nhân sự bao giờ cũng là một trong những nội dung được quan tâm nhiều nhất. Ðồng chí có thể nêu rõ những nội dung chủ yếu, điểm cần lưu ý về công tác nhân sự mà Chỉ thị của Bộ Chính trị yêu cầu?

Ðồng chí Tô Huy Rứa: Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ, "cán bộ là cái gốc của mọi công việc", từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp thường xuyên chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, không ngừng nâng cao phẩm chất, năng lực và chất lượng lãnh đạo toàn diện, nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội, ở nhiệm kỳ nào, công tác nhân sự cấp ủy cũng được hết sức coi trọng, bởi chất lượng đội ngũ cấp ủy có tốt mới đủ sức lãnh đạo đảng bộ hoàn thành nhiệm vụ do đại hội đề ra. Không chỉ coi trọng chất lượng của từng cấp ủy viên, công tác nhân sự cấp ủy còn phải bảo đảm cả tính đồng bộ, toàn diện, có số lượng, cơ cấu hợp lý và tính kế thừa phát triển của cả đội ngũ cấp ủy. Không chỉ coi trọng phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống mà còn coi trọng về trình độ, năng lực thực tiễn, uy tín và khả năng đảm đương, hoàn thành nhiệm vụ được giao. 

Cần lưu ý, khi chuẩn bị nhân sự cấp ủy phục vụ đại hội phải gắn với chuẩn bị nhân sự lãnh đạo HÐND và UBND các cấp nhiệm kỳ tới cũng như nhân sự lãnh đạo đoàn đại biểu Quốc hội khóa XIV của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. So với Ðại hội XI, công tác nhân sự lần này có một số điểm mới. Trước hết là tuổi tái cử cấp ủy- vấn đề được nhiều người quan tâm. Trên cơ sở tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm về công tác nhân sự cấp ủy tại đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội XI của Ðảng, Chỉ thị 36 của Bộ Chính trị quy định, những đồng chí được giới thiệu tái cử, ít nhất phải còn đủ tuổi công tác 30 tháng trở lên (nhiệm kỳ Ðại hội XI là 48 tháng đối với cấp ủy viên, 36 tháng đối với ủy viên thường vụ). Các đảng bộ quân đội, công an, nói chung cũng thực hiện theo quy định nêu trên; tuy nhiên, do tính đặc thù công tác, Chỉ thị của Bộ Chính trị quy định, trường hợp còn tuổi công tác dưới 30 tháng đến 12 tháng, nếu tái cử phải là cán bộ có năng lực, sức khỏe tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và được cấp có thẩm quyền bổ nhiệm cán bộ đó đồng ý; các đồng chí bí thư đảng ủy, chủ tịch hội đồng thành viên, tổng giám đốc các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, không đủ điều kiện về tuổi tham gia cấp ủy theo quy định, nếu có đủ phẩm chất năng lực, sức khỏe, có tín nhiệm và được cấp có thẩm quyền bổ nhiệm cán bộ đó đồng ý thì có thể tiếp tục ứng cử tham gia cấp ủy để làm bí thư đảng ủy tập đoàn, tổng công ty đến khi đủ tuổi nghỉ hưu. Các đảng bộ phấn đấu có tỷ lệ cấp ủy viên là nữ không dưới 15% và có cán bộ nữ tham gia ban thường vụ cấp ủy; tỷ lệ cán bộ trẻ (dưới 40 tuổi với cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) không dưới 10%. Cấp ủy các cấp đổi mới không dưới 1/3 tổng số cấp ủy viên trong nhiệm kỳ và bảo đảm ba độ tuổi trong cấp ủy; phấn đấu ba độ tuổi trong ban thường vụ. Thứ hai là, số lượng cấp ủy viên tỉnh, thành phố và các đảng bộ trực thuộc Trung ương (không tính số cán bộ luân chuyển về tham gia cấp ủy, ban thường vụ, phó bí thư cấp ủy) được quy định từ 43 đến 55 đồng chí và giao Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn quy định cụ thể, để phù hợp với quy mô của các tỉnh, thành phố (nhiệm kỳ khóa XI là từ 49 đến 55 đồng chí đối với tất cả các tỉnh, thành phố). Ðối với các đảng bộ quân đội, công an có quy định riêng; Ðảng bộ Hà Nội, không quá 75 đồng chí; các đảng bộ: TP Hồ Chí Minh, Thanh Hóa, Nghệ An, không quá 69 đồng chí. Số lượng ban thường vụ từ 13 đến 15 đồng chí; riêng Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Thanh Hóa, Nghệ An không quá 17 đồng chí. Ðảng bộ cấp huyện và tương đương, có số lượng cấp ủy viên từ 29 đến 41 đồng chí; ủy viên thường vụ từ 9 đến 11 đồng chí. Ðảng bộ cơ sở, số lượng cấp ủy viên không quá 15 đồng chí. Chỉ thị của Bộ Chính trị cũng yêu cầu thực hiện chủ trương, không nhất thiết địa phương, ban, ngành nào cũng phải có người tham gia cấp ủy; các cấp ủy cần có cơ cấu hợp lý để bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, nhưng không vì thế mà hạ thấp tiêu chuẩn, ảnh hưởng chất lượng cấp ủy; đồng thời các cấp ủy cần phải phấn đấu bảo đảm tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ dân tộc thiểu số cao hơn khóa hiện nay.
 

Sau đại hội, nói chung các đồng chí không tham gia cấp ủy thì sẽ thôi giữ các chức vụ lãnh đạo chính quyền có nhu cầu bố trí cấp ủy viên; đối với cán bộ ở cấp tỉnh và huyện, những đồng chí còn từ hai năm trở lên mới đủ tuổi nghỉ hưu, có phẩm chất năng lực, sức khỏe tốt và có nguyện vọng tiếp tục công tác thì xem xét, bố trí nhiệm vụ phù hợp. Những đồng chí còn dưới hai năm sẽ đến tuổi nghỉ hưu, nếu không bố trí được thì nghỉ công tác, giữ nguyên một số chế độ, chờ đủ tuổi nghỉ hưu; những trường hợp có nguyện vọng nghỉ chế độ trước tuổi sẽ giải quyết theo quy định của Chính phủ.
 

PV: Thưa đồng chí, các cấp ủy, tổ chức đảng cần làm gì để thực hiện đúng quan điểm chỉ đạo, yêu cầu của Bộ Chính trị, bảo đảm đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội XII của Ðảng thành công tốt đẹp?

Ðồng chí Tô Huy Rứa: Trước hết cần làm thật tốt công tác chuẩn bị đại hội theo đúng quy trình, quy định, hướng dẫn của Trung ương, như thành lập các tiểu ban giúp việc; làm tốt công tác rà soát quy hoạch cấp ủy và các chức danh lãnh đạo, quản lý; không chỉ tính quy hoạch đối với các đồng chí còn đủ tuổi tham gia cấp ủy, mà còn phải tính đến việc bố trí, sắp xếp cán bộ không tham gia cấp ủy, vừa bảo đảm sự lãnh đạo của Ðảng, vừa làm tốt chính sách cán bộ; tạo sự đồng thuận, thống nhất về tư tưởng trong các cấp ủy, tổ chức đảng; phân công nhiệm vụ cho các cấp ủy viên, thực hiện tốt công tác kiểm tra, chế độ báo cáo trước, trong và sau đại hội, để lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời. Các tổ chức đảng phải quán triệt sâu sắc đến chi bộ, đảng viên Chỉ thị của Bộ Chính trị, phân tích, làm rõ, tạo sự thống nhất nhận thức cao về tư tưởng, quan điểm chỉ đạo, những nội dung cơ bản, những điểm cần lưu ý trong Chỉ thị của Bộ Chính trị về đại hội.
 

Trong công tác nhân sự, ngay từ bây giờ, các cấp ủy cần tập trung thực hiện tốt các khâu của công tác cán bộ; tiến hành rà soát quy hoạch cán bộ, chuẩn bị nhân sự cấp ủy khóa mới vào cuối năm nay. Việc chuẩn bị nhân sự đại hội chỉ thuận lợi và đạt kết quả khi công tác cán bộ được quan tâm ngay từ đầu nhiệm kỳ, từ quy hoạch, đào tạo, luân chuyển đến bố trí, sử dụng. Nếu thực hiện quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ không tốt, sẽ rất khó khăn cho công tác nhân sự phục vụ đại hội. Ðể thực hiện tốt công tác nhân sự theo Chỉ thị của Bộ Chính trị, các cấp ủy cần làm tốt công tác chuẩn bị; rà soát kỹ lưỡng để thực hiện tốt nhất những quan điểm, chủ trương, quy định về tiêu chuẩn cấp ủy, bao gồm cả tiêu chuẩn chung và các điều kiện cụ thể về số lượng, tỷ lệ, cơ cấu, độ tuổi nêu tại Chỉ thị. Ðảng bộ nào chưa chuẩn bị đủ cơ cấu, tiêu chuẩn chất lượng, thì tiến hành bầu với số lượng ít hơn, số còn lại sẽ bổ sung trong nhiệm kỳ mới.
 

Một trong những khâu trọng tâm, nhưng rất khó của công tác nhân sự là đánh giá cán bộ. Công tác nhân sự không thể thành công, tỷ lệ phiếu bầu sẽ không tập trung, nếu đánh giá cán bộ trong quá trình làm nhân sự không tốt. Do vậy, vào cuối năm nay, khi rà soát quy hoạch gắn với chuẩn bị nhân sự đại hội cần đổi mới cách làm và tiến hành thật tốt công tác đánh giá cán bộ. Không chỉ làm đúng quy định, quy trình, mà cần mở rộng dân chủ thật sự, nhất là dân chủ trực tiếp, nghiên cứu, tham khảo đánh giá cán bộ qua nhiều kênh thông tin, từ nơi cán bộ công tác, nơi cư trú, các tổ chức trong hệ thống chính trị, đặc biệt là uy tín, hiệu quả công tác của cán bộ. Một trong những kênh thông tin quan trọng giúp cấp ủy có thẩm quyền đánh giá đúng cán bộ là thông qua việc lấy phiếu tín nhiệm đối với cán bộ lãnh đạo trong các cơ quan đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội sẽ được tiến hành trong năm 2014. Ðánh giá của cấp ủy về cán bộ tham gia nhân sự càng sát với đánh giá của đảng bộ, của tập thể cán bộ, đảng viên trong tổ chức đảng mà cán bộ đó làm việc, thì công tác nhân sự càng thành công, góp phần quan trọng vào thành công của đại hội.
 

PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!